İlk olarak 1970li yılların sonlarında HPV virüsünün rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Daha sonra HPV’nin genital kondilom (siğil) ve birçok hastalıkla ilgisi tespit edilerek 1980li yıllarda koruyucu aşı çalışmaları başlatılmıştır. Nihayet 2006 yılında ilk koruyucu aşı kullanılmaya başlanmıştır.
Aşılamanın amacı, HPV bulaşma riski olan kişilerin henüz bu virüsle karşılaşmadan önce aşılanarak hastalığın ortaya çıkmasının önlenmesidir. HPV aşıları dünyada pek çok ülkede onay almıştır ve ergenlik öncesi kız çocukları rutin olarak aşılanmaktadır.
HPV dış ortamda üretilemediği için, rekombinant teknoloji ile virüs-benzeri parçacıklar hazırlanarak aşılama yapılmaktadır. Bu parçacıklar viral DNA içermez, aşı yapılan kişiye bulaşmaz ve hastalığa neden olmaz. Günümüzde bu amaçla üretilmiş 2 tip aşı bulunmaktadır.
- Dörtlü (kuadrivalan) aşı: Bu aşı HPV tip 6,11,16 ve 18’e karşı etkilidir ve “Gardasil”(Merck Sharp&Dohme) ismi altında piyasada bulunmaktadır. 2006 yılında Amerika’da ve 2007 yılında Türkiye’de onay alarak 9-26 yaş arası kadınlarda uygulanmaya başlanmıştır. Serviks, vajina ve vulva kanserleri, kanser öncesi (prekanseröz) lezyonlar ve genital siğilleri önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Son dönemde de erkek çocuklarda kullanılması için onay alınmıştır. Aşılamanın erken yaşta yapılmasının amacı, aşıyı henüz cinsel hayatın başlamasından önceki döneme denk getirmektir. Aşı kas içine 0,2 ve 6.aylarda yapılır.
- İkili (bivalan) aşı: Bu aşı HPV tip 16 ve 18’e karşı etkili olup “Cervarix” (GlaxoSmithKline) adı altında piyasaya sürülmüştür. 2008 yılında ülkemizde 10-25 yaş arası kadınlarda uygulanmasına onay verilmiştir. Aşı kas içine 0,1 ve 6.aylarda yapılmaktadır. Bu aşının içerisinde olmamasına rağmen HPV tip 31,45 ve 52’ye karşı da koruma sağladığı gösterilmiştir.