Her anne adayının aklına takılan en önemli sorulardan biri de, hangi yolla doğumun daha sağlıklı olduğudur. Tabii ki sezaryen olunması gereken durumlar haricinde vajinal yoldan normal doğum yapılması anne ve bebek için en sağlıklısıdır.
Sezaryen doğum yapılması gereken durumlar şöyle sıralanabilir.
- Daha önce sezaryen doğum yapmış olmak
- Baş-pelvis uyumsuzluğu (bebek başı ile doğum kanalı arasındaki uyumsuzluk) Bu durum çok iri bir bebek (>4000 gr) veya annenin çatısındaki darlıklardan kaynaklanabilir
- Bebeğin makat geliş veya yan geliş şeklinde doğum kanalında girmesi
- Bebeğin kalp atışlarında düşme-distres
- Bebeğin eşinin (plasenta) önce gelmesi (plasenta previa)
- Bebeğin eşinin doğumdan önce yerinden ayrılması (dekolman)
- Gebelik zehirlenmesi (Preeklampsi-eklampsi=gebelik ve yüksek tansiyon)
- Bazı çoğul gebelikler (özellikle erken doğum varsa)
- Aktif herpes (uçuk) enfeksiyonu
Ancak her iki doğum yönteminin de bazı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır.
Vajinal normal doğumun avantajları
- Vajinal doğum "doğal" olan yoldur
- Doğum sonrası anne kendini daha güçlü hisseder
- Hastanede kalma süresi daha azdır
- Anne daha kolay iyileşir ve daha az ağrısı olur
- Yenidoğan bebeğin solunum yollarında "geçici solunum hızlanması" daha az görülür. Bu hızlanma sezaryen bebeklerinde görülebilen, 72 saat süren ve kendiliğinden geçen bir durumdur
- Normal yolla doğan bebekler astım ve alerji gibi hastalıklara karşı daha dirençlidir
Vajinal normal doğumun dezavantajları
- Çoğu doğum normal olarak sonlansa da, "önceden öngörülemeyen" bazı riskler ve doğum sonrası kanamalar olabilir
- Doğum sırasında bebeğin başı çıkarken perine (vajina çıkışı) yırtılabilir ve bu durumda makat ve barsakta hasar oluşabilir. Bu da iyileşme sürecini olumsuz yönde etkiler
- Bebek kordonuna baskı yapabilir ve doğum sırasında oksijensiz kalabilir. Bu durumda acil sezaryen yapılması gerekir
- Özellikle vakum ve forseps gibi müdaheleli doğumlarda bebek başı-vücudu yaralanabilir
- Doğumdan sonra vajina ve rahimde sarkmalar veya idrar kaçırma problemleri daha sık ortaya çıkar
- Epizyotomi (doğumda bebeğin başının daha rahat çıkması için yapılan kesi) yapıldığında perinede ağrı şikayeti daha fazla olur
Planlı sezaryen doğumun avantajları
- Planlı yapılan sezaryenlerde doğum zamanı belli olduğu için, annenin doğum korkusu daha azdır
- Anne adayındaki enfeksiyonların (herpes, hepatit, genital siğil [HPV]) bebeğe bulaşma ihtimali daha azdır
- Bebeğin doğum travmasına maruz kalma ihtimali daha azdır
- Rahim-vajina sarkması ve idrar kaçırma problemleri daha az görülür
Planlı sezaryen doğumun dezavantajları
- Sezaryen, anestezi ve cerrahi risklerinin olduğu bir ameliyattır
- Hastanede kalış süresi daha uzundur
- Sezaryen sonrası enfeksiyon ve kanama daha sık görülebilir
- İlk 72 saatte bebekte "geçici solunum hızlanması" görülebilir
- Daha önce sezeryan olmuş kadınlarda, bebeğin eşinin (plasenta) rahime yapışması veya önde gelmesi nedeniyle ciddi kanamalar olabilir ve bu nedenle rahim alınması gerekebilir
- Nadir de olsa sezaryen esnasında neşter kullanımına bağlı olarak bebeğin başında çizik meydana gelebilir
- Genel anestezi alındığı takdirde doğum sonrası anne-bebek ilişkisi hemen kurulamamakta ve emzirme gecikebilmektedir. Ancak bu durum bölgesel anestezi (epidural/spinal) ile yaşanmamaktadır